Geregeld wordt in interviews aan ruiters en amazones gevraagd wat ze belangrijk vinden in de training van een paard. Of wat de basis is van hun succes. Niet zelden geven zij aan dat duidelijkheid naar het paard de sleutel tot succes is. En daar kan zeker wat in zitten. In iedere vorm van communicatie is duidelijkheid gewenst. Miscommunicatie is, zowel tussen mensen onderling, als tussen mens en dier nogal eens de reden voor een hoop onbegrip en frustratie.
DUIDELIJKE COMMUNICATIE IS INDERDAAD BELANGRIJK
Ik kan er dus inkomen dat die duidelijkheid belangrijk is. Zo wil men graag dat een paard op beendruk drang voorwaarts ontwikkelt, op eenzijdige beendruk opzij gaat. En op zit en hand afremt en nageeft als de hand gesloten wordt.
Toch schuilt er voor mij een gevaar in deze duidelijkheid. Wij kunnen wel vinden dat we een duidelijk signaal geven aan het paard, maar dat wil nog niet zeggen dat het paard dat signaal of die hulp ook begrijpt. We kunnen deze hulp of deze vraag dan meerdere keren op dezelfde manier blijven herhalen, maar dat betekent nog niet dat het paard die hulp dan wel begrijpt en de gewenste reactie zal geven. Dat is wat mij betreft het eerste punt waar we alert op moeten zijn.
NIET NAGEVEN
Een ander punt waar ik gelijk aan denk, en dat kan best een beetje beroepsdeformatie zijn, is of het paard het gevraagde fysiek wel kán. Als het paard niet nageeft op rechts, dan kunnen we heel duidelijk en rechtlijnig blijven volhouden dat hij moet nageven, maar de kans bestaat dat er een reden is dat hij dat niet doet. Hij kan last hebben van een bewegingsbeperking in de hals, van een pijnlijke spier of andere structuur, van zijn gebit, zijn kaakgewricht, een (nog niet ontdekte) kreupelheid, een niet goed passend zadel, of iets anders.
De kans is groot dat , als jij als ruiter vol blijft houden in je opdracht om na te geven, dat het paard dat uiteindelijk doet. Hij zal de druk op jouw hand verminderen. Maar de kans bestaat dat hij dit dan doet door te compenseren.
Door om het probleem heen te lopen om aan jouw wens te voldoen. Hij buigt zijn hals dan bijvoorbeeld ergens waar het wel kan, daar doet hij dan een beetje meer, zodat hij het pijnlijke of beperkte stuk niet teveel hoeft te gebruiken. Voor jou kan dat voelen als een goed resultaat. Meestal wordt het paard daar op termijn echter niet beter van. Het kan leiden tot overbelasting en blessures. Niet van de één op andere dag, maar heel geleidelijk.
VERBETERING DOOR TRAINING
Ik wil hiermee zeker niet zeggen dat we als ruiters, amazones niet duidelijk of consequent mogen zijn, maar het is minstens zo belangrijk om je af te vragen waarom een paard iets niet doet. Waarom hij verzet geeft, vlucht, zich vasthoudt, niet buigt of niet aan het been is.
Het wil ook niet zeggen dat een paard niet beter kan worden door training. Dat kleine links-rechtsverschillen, een gebrek aan kracht, een gebrek aan balans of iets anders niet beter kunnen worden door training. Juist wel! Maar laten we in de duidelijkheid die we willen geven vooral ook niet vergeten te kijken, luisteren en voelen.
SIGNALEN DIE HET PAARD GEEFT
Paarden geven vaak signalen die ook heel duidelijk zijn. Als je er maar oog voor hebt. Van het kantelen van het hoofd, tot het zwiepen van de staart, het slaan naar het been, maar soms ook subtieler: de blik, knarsen, rommelen met de tong, de houding veranderen, ietsje scheef gaan, wat inhouden of juist onder je uit lopen. Het kunnen allemaal signalen zijn dat het paard het (nog) niet kan op dat moment.
Als wij oog hebben voor de grote, maar vooral ook kleine signalen van de paarden waar we mee werken, dan kunnen we als ruiters en amazones uiteindelijk ook met steeds kleinere hulpen met ze communiceren.
EEN PAARD COMPENSEERT VAAK
Denk dus niet te makkelijk: ‘hij moet gewoon dit’, ‘hij moet gewoon dat’, ‘hij moet er even ‘doorheen’ of’ hij wil het niet’. Verdiep je in het paard en probeer te begrijpen hoe je hem kunt helpen zijn lichaam goed te gebruiken en uiteindelijk samen met jou dat te doen wat jij zo graag wilt. De meeste paarden zullen, als ze het kunnen en als je het ze op de juiste manier vraagt, graag met je meewerken.
Het is daarbij wel goed om te weten dat paarden hun ongemakken vaak goed weten te verbergen. Laat je paard dus geregeld nakijken, en -dat is helemaal ideaal- leer zelf goed te observeren en palperen.
LUISTER NAAR DE REACTIE VAN JE PAARD
Nog even terug naar duidelijkheid. Duidelijke communicatie betekent niet per se rechtlijnige of grove communicatie. Duidelijke communicatie bestaat óók uit luisteren. En een duidelijke vraag die aardig gesteld wordt en ruimte biedt voor inbreng van de ander brengt vaak meer dan eenzijdige commando’s. Blijf daarom duidelijk in wat je wilt, maar luister ook naar de reactie van je paard. Dat brengt je samen verder!
ZELF LEREN OBSERVEREN EN PALPEREN
Tot slot, omdat ik het ieder paard gun dat zijn of haar signalen worden opgepikt: kijk eens naar onze online cursus FIT TO COMPETE. Hier leer je hoe je zelf je paard kun observeren in stand en beweging en hoe je deze kunt afvoelen.
Ook krijg je nog meer inzicht in hoe het paardenlichaam werkt, waardoor je nog gerichter kunt trainen. Dat is niet alleen fijn voor je paard, maar het maakt het voor jou ook nog veel leuker. Bovendien verklein je de kans op blessures en vergroot je de kans op een paard dat zich goed ontwikkelt. Duidelijk iets dat heel fijn is voor ieder paard en zijn ruiter of amazone!
